Search This Blog

Tuesday, 27 December 2011

SANTALI GRAMMAR: 1 আড়াং সাড়েঁশ

SANTALI GRAMMAR: 1 আড়াং সাড়েঁশ

SANTALI GRAMMAR: কাথা আরু

SANTALI GRAMMAR: কাথা আরু

Friday, 23 December 2011

কাথা আরু

আব দিন হিলোঃব রড়েৎ কান কাথা আর এটাঃ হড় ব আঁজম সে লৗয় আক কানা। যেলেকা আম দ মাচেৎ এ মেতাঃ মেয়া আম বাবা লৗয় আয় মে, গাপাদ ইস্কুল ছুটি গেয়া। অনাতে আপে অড়াঃ নাঃইঞ চালাঃআনওয়া কাথা আম বাবাঠেন লৗয় হুয়ুঃ তামা।  বার লেকাকাতে মাচেতাঃ কাথা আম বাবাঠেন এম লৗয় দাড়েয়াঃআ (১) মাচেতাঃ কাথা লেকাগে লৗয়, আর বাংখান (২) মাচেতাঃ কাথা রেনাঃ তেতেৎ বুঝাও কাতে আম লেকাতে লৗয়
মাচেতা কাথা লৗয় লেকাতে মেনগঃআ ১. মাচেত লৗয় কেদায়, আম বাবা লৗয় আয় মে, গাপাদ ইস্কুল ছুটি গেয়াঅনাতে আপে অড়াঃ নাঃইঞ চালাঃআআর বাংখান . মাচেত লৗয় কেদায় যে, গাপা ইস্কুল ছুটি গেতে আব অড়াঃএ হিজুঃআ।
তাহলে মেনকেয়াব লৗলৗয়িজ আ কাথা বাং বদল কাতে লৗয় দ ১. লৗয় আকাৎ লেকা কাথা আরু আর লৗ্লৗয়িজ-আ কাথা বদল কাতে দ ২. আম লেকা লৗয় আরু নওয়া বার লেকাতে মেনগঃআ।
কাথা
লৗয় আকাৎ লেকা
আম লেকা
রাম লৗয় কেদায়, ইঞ পাতা ঞেঞেল চালাঃ অৗঞ
রাম লৗয় কেদায় যে, ইঞ পাতা ঞেঞেল চালাঃ অৗঞ
রাম লৗয় কেদায় যে, উনি পাতা ঞেঞেল চালাঃ আয়।



menkaTHa ar bHenTa kaTHa

menkaTHa ar bHenTa kaTHa renag pHarak Do nowa je menkaTHa Do mimiDtaf a.ya.T leka Tahena ar bHenTa kaTHa Do a.ya.T hiNs leka TaheN kaTe mimiD maneyan roz kaTHa bujHa.wg_a|
laTarre hewan la.giDTe 50ti menkaTHa ar bHenTa kaTHa ko emena|
menkaTHa
1.   okalekam era onka lekam ira|
2.   ozagTe pa.y bololen kHan baf odokog|
3.   arej cal Dag ar la.y cal kaTHa Do hasO geya|
4.   eken tHili Do sade geya|
5.   koy taNga Do mamag geya|
6.   ceTan rofcHof bHiTri bHoDorbHof|
7.   Diku hoNTam peza janum hoNTam jHanti|
8.   dHifki buta.m senog lere lObOg kHoDem joma|
9.   Tahen rema hatag hatag baf rema patag patag|
10. kozakuzi galmaraw dHelka raybarij|
11. Towa jom pusi celaf Doy jalaD geya|
12. jom sarhe azag ge sebela|
13. Daze Tahen rese azerem Dejog_a|
14. kaNza hapaDo miDcHotgey aDx a|
15. beNgaz tHekare Tuzi Do sahob geya|
16. hoy jiwi hasa hozmo barsiq la.giD|
17. hozmoge hazamog_a mone Do baf|
18. ba.bulen kHanem ka.bug_a|
19. hape kaTHaTe salo maqjHiy gHaNjez akana|
20.hazam buzhi kHa.pa.ri parkom ha.kim|
21. hOzOge petejog_a hoz Do baf|
22.hirom sikiz ar eTka sikiz Do baf sahag_a|
23. kuMiD e aMgo lenkHan kuta.Doy halaf geya|
24.jHanti kakza jaNge bHOrgey qira|
25.kaTHage Tahena hozDo baf|
26. ceTan senem THO lekHan amrege qurug_a|
27. manaw lekHan marafburu bafkHanDo DHiri|
28.ba.Dx bunumDo hara oco aTO bunumDo baf|
29.hoy jiwi hasa hozmo barsiq la.giD|
30. suy kaTey boloyena pHal kaTey odof ena|
31. leDa Dare rege bana Doko eneja|
32. hapa hoN baf rapuDog biq hoN bay gujug|
33. hatagTe haTi Do ohom Dapal keya|
34. laj kHon odof kaTe mocarem seya oco keDa|
35. baday kHanem ran bafkHan Do bir sahan|
36. miD DHareTe pitHa. Do baf isnog_a|
37. suluk Tege muluk bo qela|
38. moca kaTHage sebela Daka uTu Do baf|
39. DHura.w lenkHanem pura.wa|
40.apnar jomTe bir haTiDo Tina.g iq lagawama|
41. sojHe ka.tubTe goTom Do ohom rakab keya koMbeT huyug_a|
42. 
bHenTa kaTHa
·         og TOYO - lelha
uniDo adi og TOYO Do mase la.y kaTe hoN ohom bujHa.w ocokeya|
·         oT uta. - sukri jil
oT uta.le uTu akaDa|
·         ozag dHifki Tayan - apnar hoz bayri
ozag dHifki Tayan kHonDo sonTorTe Tahenme|
·         ozag Duwa.r Te:gO - bapla em
ozag Duwa.rle Te:gOwag meya ma aDo paska kaTe asulogben|
·         a.di ceTan mone jof - gorobx uDug
nes ba.yha.z hOzO huy akanTe paNzu a.di ceTane monejof kana|
·         abkay - hirla.kay
marafma.y Do napay da.r regeq ab akaDeya|
·         aNDHemuDHe - a.whage
aNDHEnuDHey THapaye kana|
·         arag pONd beNgeD - eDre uDug
arag pONd Do alom beNgeD a.qa. ceD iq ka.y akaD Te?
·         arag saDom kamsaw - ozag jereD
ma:jHi kowag ozag rema arag saDom ko kamsag kan|
·         ina. holaD ge - miD lekange
nowa bintHiTe baf geDog kanTe arho.q agu ocokeD meya menkHan nowahoN ina. holaD ge|
·         ini ceMe rag_ge - miD lekange
gota biriq DaNza keDa menkHan ini ceMe rag_giq aNjom keDa|
·         isin Dakare capo - bin kHatawTe jom
neTar kHonge isin Dakarem capog kana giTa.r piDa.r Do ceD lekarem a.sul kowa|
·         uDHxma. dHifki - bohofbuliya.
uDHma. dHifki Do miD beza hoN ozag re bam qameya|
·         eNgaT kukHire Tahen - quT re Tahen
ajODiya. seNDxra jahaNy bay sen akan uniDo niT hoN eNgaT kukHi rege menaya|
·         eNga sa:di - hipiska.w
pHagu ar Dazu nofkakin eNga sa:di akana miDtHen ba.q Duzub oco DazeyaD kina.|
·         eTom koNye - sanam sej
eTom koNye beNgeDxme qelkom sanam ko lahayen|
·         eTaf kHa.pri - logon ra.gig hoz
sobe Do a.di eTaf kHa.pri hoz mase nase Tegey ra.gig Do|
·         koyog hor - Ta:gi
amag koyog horre mina.qa|
·         koyog se Tirub - Dag ma:di se Daka
keDOb Do koyog se Tirub huyug_a|
·         kaTHa kOl - kHobor bHeja
raybarag Ti Tege bapla kaTHa kOl huy akana|
·         kaTHa kaTHaTe - galmaraw Tuluj
kaTHa kaTHa Tege ko sab keDeya|
·         kaTHa jom - kaTHa aNjom
Dazu Do kaTHage bay jom Do|

unulta.w maneyan a.za.

amren gaTe hej kaTe kulikeD meyay - celeya, am hudiq bokom Do okayenay? menkHan amrenDo boyha menag ko rehoN amgem hudiqa| Tahle amDo amren gaTe Telam emaya - hudiq boko.q Do banug koTiqa, menkHan maraf DaDa Do siyOg e calaw akana| menek hudiq baDalTe maraf ar boko baDalTe DaDa ulta. a.za. nodem bewhar akaDa| 
miDtaf a.za. renag ulta mane se meneT bijHa.w ocoy arhoN miDtaf a.za. agu lekHan onaDo unulta.w maneyan a.za. huyug kana| onkan unulta.w a.za. bewhar renag miDbar niya.m em huy ena|
1. 'be' agaT aTe gaban unulta.w a.za.
a.Dx - be a.Dx
a.n - be a.n
baTaw - be baTaw
bHul - be bHul
bHorsa - be bHorsa
baTar - be baTar
dHob - be dHob
DHorom - be DHorom
Ta.kij - be Ta.kij
Da.gi - be Da.gi
bos - be bos
hirla. - be hirla.
huDis - be huDis
kusi - be kusi (bejar)
kam - be kam
manaw - be manaw
pa.Tiya.r - be pa.Tiya.r
owaris - be owaris
rof - be rof
suma.r - be suma.r
2. bin/bina. agaT aTe gaban unulta.w a.za.
jom  - bin jom
la.y - bin la.y
bapla - bin bapla
poysawan - bin poysawan
mocawan - bin mocawan
baday - bin baday
hukum - bina. hukum
3. a agaT aTe gaban unulta.w a.za.
bola - abola
kata - akata
ka.ri - aka.ri
kula.n - akula.n
4. o agaT aTe gaban unulta.w a.za.
sa.gun - o sa.gun
hirla. - o hirla.
ja.Tiya. - o ja.Tiya.
ka.juwa. - o ka.juwa.
korma - o korma
kula.n - o kula.n
gorojx - o gorojx
5. nir agaT aTe gaban unulta.w a.za.
maya - nirmaya
jala - nirjala
buDH (a.kil) - nirbuDH
bofso - nirbofso
Dusi - nirDusi


nowa cHada arhoN ayma a.za. renag unulta.w a.za. menag akaDa okaDo ona a.za. renag ulta.w maneyan se meneT a.za. em kaTege huyug_a| onkanag miDbar node em huyena|
marsal - quTa.T
seTuf - duNdrug
bHiTa.r - baher
sa:giq - sur
logon - bilom/polom
usul - cHepo
kHato - jeleq
peza - ba.yri
ka.tij - la.tu
laha - Tayom
ceTan - laTar
cot - pHed
ba.zij - napay/bOge

juri se juzi kaTHa

সামটাও দঁড়

বার খন সাঁগে দঁড় মিমিৎ লেকান সৗগৗয় মেনাঃ আন দঁড় ক সামটাও কাতে মিৎটান দঁড় বেনাওঃকান দঁড়গে সামটাও দঁড় ব মেতাঃ কানা।
বেলে আকান তেরেল। নডে বেলে আর তেরেল রেয়াঃ সৗগৗয় মেনাঃ আকাদা। অনাতে অনকা বাং মেন কাতে জুদি তেরেলবেলে বন মেনা তাহলে হুডিঞ মাছা ঞঃ এনা আর আঁজম তেহঁ নাপায় আঁজম এনা।
miD bar samtaw DoMa ko reyag qum emena
আটালবাহা - আটাল আকান বাহা
আটালফোড়োঃ - আটাল কাতে বেনাও ফোড়োঃ
বাহাদাঃ - বাহারে আরেজঃ দাঃ
বাহাএনেজ - বাহা অক্ত এনেজ
সহরায়এনেজ - সহরায় অক্ত এনেজ
দংএনেজ - দং অক্ত এনেজ
বানাচেঁড়ে - বানা লেকান চেঁড়ে
বানাএৎকা - বানা লেকান এৎকা
কাসোবাঁদে - কাসো কাতে বাঁদে
buwa.f ra.z - buwa.f renag ra.z
bokoT ba.hu - bokoTTeD ren ba.hu
bolaw merom - bolaw akan merom
buka. Topa - buka. bon Topayre
buru nala - buru Tala renag nala
busub ozag - busubTe Dab ozag
ca.di merom - ca.di quTum merom
ga.di cak - ga.di renag cak
cHatka Duwa.r - cHatka senag Duwa.r
janam cHa.tya.r - janam por renag cHa.tya.r
cacO cHa.tya.r - cacOg okTo renag cHa.tya.r
cHa.tya.r ha:di - cHa.tya.rog okTo quy ha:di
cun tHoNga - cun Dohoy la.giD tHoNga
cun tHuNya.g - cun Dohoy la.giD tHuNya.g
Dag horo - Dag re TaheNn horo
Dare bafki - Dare renag bafki
paqci deNga - paqciTe deNgag
edHe janum - jahaN janum edHe akan leka omonog_a
kicrij gaDa - kicrij ko renaG gaDa
nahel gada - nahelTe si gada
bali gada - balire gada
ToTka gada - ToTka renag gada
lebeD gada - lebeTTe gada
gada biq - gadare Tahen biq
gada ciTi - gadare Tahen ciTi
gada podo - gada re qamog podo
dafra gadi - dafraTe orag gadi
alaf - am ar iq
aliq - uni ar iq
abo - am, uni ar iq
aben - am ar uni
ape - am ar unkin
unkin - uni ar uni
unku - uni ar unkin
ropoz - roz ar roz
kupuli - kuli ar kuli
la.pa.y - la.y ar la.y
ipiTij - iTij ar iTij

বারজিওি - বারয়া জিওি মিৎ আকান
গৗয়গড়া - গৗয় দহ গড়া
ইসিনঅড়াঃ - ইসিন লগিৎ অড়াঃ
ভোটোঃবাহা - ভোটোঃ আকান বাহা
সাড়বাহা - সাড় আকান বাহা
বডজহৗঁডি - বডজ আকান হৗঁডি
বঁগাকুড়ি - বঁগা লেকান কুড়ি
ceTan reyag sanam samtaw DoMo ge nofka leka samtaw kaTe samtaw DoMo huy akana ar samtaw DoMo Do qunum DoMo leka benaw akana -

qunum
+
qunum
qunum
+
uqum
qunum
+
gunun
qunum
+
kanwa
uqum
+
qunum
uqum
+
uqum
uqum
+
gunun
uqum
+
kanwa
gunun
+
qunum
gunun
+
uqum
gunun
+
gunun
gunun
+
kanwa
kanwa
+
qunum
kanwa
+
uqum
kanwa
+
gunun
kanwa
+
kanwa